Prawo autorskie w kolekcjonerstwie

Respektowanie prawa autora grafiki w kolekcjonerstwie budzi niesłabnące dylematy. Wciąż zadawane są pytania, na które trudno jest jednoznacznie dać odpowiedź.

Ekslibris jako mała grafika jest oczywiście wytworem konkretnej osoby, twórcy, który posiada do niej niezbywalne prawa, co nie podlega dyskusji. W odróżnieniu do malarstwa, fotografii, czy innego dzieła artystycznego, ekslibris powstaje jako dzieło wielokrotnego oryginału – oryginału, który jest później własnością zarówno twórcy, jak i każdego kolekcjonera, który posiada tenże oryginalny egzemplarz.

Pytania, które coraz częściej zadaje się w środowisku kolekcjonerskim, dotyczą praw do publikowania ekslibrisu, jego wystawiania, czy innej formy popularyzacji. Jakie prawa ma autor dzieła do oryginału ekslibrisu, a jakie kolekcjoner do posiadanego oryginalnego eksponatu? Czy kolekcjoner, właściciel oryginalnego dzieła graficznego, może swobodnie, bez zgody autora, dysponować posiadanym eksponatem? Jakie ma ograniczenia? Jakich formalności miałby dopełnić, by nie działać bezprawnie? Czy może publikować ekslibris, prezentować na wystawach, bez zgody autora lub jego spadkobiercy? Gdzie są granice, których nie może przekraczać, by działać zgodnie z prawem?

Pytania zostają otwarte. O ile w przypadku dzieł jednego oryginału sprawa wygląda dość prosto, tak w przypadku ekslibrisu, dzieła wytworzonego w licznych oryginalnych egzemplarzach, sprawa jest nieco skomplikowana i trudna do jednoznacznego rozstrzygnięcia.

Zapraszam do dyskusji i dzielenia się wiedzą na ten temat.

¤

Poniżej prezentuję kilka artykułów, które mogą wnieść wiedzę, ale też inspirować do dyskusji.

¤

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2016, poz. 666)

¤