Grupa RYS (1969 – nadal)

Wrocławska Grupa Grafików „RYS” to grupa grafików powstała w 1969 z inicjatywy Zygmunta Waśniewskiego i Janusza Halickiego. Działała we Wrocławiu. Jej celem była promocja twórczości ekslibrisowej w Polsce.

Patronem grupy „RYS” było Państwowe Ognisko Kultury Plastycznej we Wrocławiu i Stowarzyszenie Plastyków Amatorów, natomiast założył ją zespół złożony z absolwentów i wykładowców tegoż Ogniska. Początkowo jej skład tworzyli twórcy nieprofesjonalni. Z biegiem czasu jej skład powiększył się o artystów profesjonalnych. Jej celem było popularyzowanie ekslibrisu. Działalność Grupy polegała na wydawaniu tematycznych i bibliofilskich tek i albumów grafiki oraz organizowaniu wystaw ekslibrisu, jak również na indywidualnym udziale członków Grupy w możliwych i licznych lokalnych, ogólnopolskich, międzynarodowych i zagranicznych ekspozycjach ekslibrisu. Grupa Grafików „RYS” odegrała ogromne znaczenie w artystycznym życiu Wrocławia i Dolnego Śląska.

Obecnie „Rys” (przynajmniej formalnie) nadal działa, gdyż nie został nigdy rozwiązany. Natomiast od bardzo wielu lat grupa nie spotyka się i nie prowadzi żadnej działalności (głównie ze względu na wiek artystów). Z inicjatywy członków „RYSu” powstało wiele wystaw ekslibrisu wrocławskiego, wydano teki ekslibrisowe oraz organizowano spotkania twórcze. W 1979 grupa została objęta patronatem Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Członkowie grupy:

Teki Grupy Grafików „RYS” (w kolejności powstawania)

• 1 Teka Koła Twórców Ekslibrisu „RYS”, oprac. Zygmunt Waśniewski, Wrocław 1969, ss. 16, nakład 20 egz. num.
• 2 Teka „RYS-u”. Temat Wrocław, oprac. Zygmunt Waśniewski, Jerzy Drużycki, Wrocław 1970, ss. 17, nakład 30 egz. num.
• Kwiaty w ekslibrisie, oprac. Gabriela Skomorowska, Zbigniew Jeż, Wrocław 1970, ss. 17, nakład 30 egz. num.
• Autoportret, oprac. Aleksander Sielicki, Wrocław 1971, ss. 24, nakład 30 egz. num.
• RYS. Album, oprac. Stefania Bucholc, Gabriela Skomorowska, Wrocław 1971, ss. 24, nakład 30 egz. num.
• Ekslibris Ślężański, oprac. Zygmunt Waśniewski, Wrocław 1971, ss. 17, nakład 30 egz. num.
• Grafika RYS, oprac. Leszek Pliniewicz, Wrocław 1971, ss. 20, nakład 30 egz. num.
• Pamięci Mariana Wójciaka. Ekslibris , oprac. Janusz Halicki, Jerzy Drużycki, Wrocław 1972, ss. 31, nakład 50 egz. num.
• Wydano w Roku Książki – 1972. Teka Grupy RYS, oprac. Zygmunt Waśniewski, Wrocław 1972, ss. 16, nakład 20 egz. num.
• Dla Towarzystwa Polsko-Szwedzkiego, oprac. Andrzej Wacławczyk, Wrocław 1972, ss. 20, nakład 20 egz. num.
• XV Lat SPA (Stowarzyszenia Plastyków Amatorów we Wrocławiu), oprac. Ignacy Ryndzionek, Marian Klincewicz, Wrocław 1973, ss. 11, nakład 15 egz. num.
• Rok Kopernika, oprac. Ignacy Ryndzionek, Zygmunt Waśniewski, Wrocław 1973, ss. 14, nakład 15 egz. num.
• XV Lecie Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu AD MCMLXXIII. Teka 10 ekslibrisów wydana w 35 egzemplarzach przez członków grupy RYS we Wrocławiu w roku P. 1973, oprac. Zygmunt Waśniewski, Wrocław 1973, ss. 12, nakład 35 egz. num.
• Ryndzionek Ignacy, Teka ekslibrisów dedykowanych założycielom zasłużonym członkom wydana przez „RYS”, oprac. Ignacy Ryndzionek, Marian Klincewicz, Wrocław 1975, ss. 18, nakład 50 egz. num.
• Pamięci Zygmunta Waśniewskiego. Teka Grupy „RYS”, oprac. Andrzej Wacławczyk, Wrocław 1977, ss. 36, nakład 31 egz. num.

LITERATURA

• Tomasz Suma, Czterdzieści lat wrocławskiej Grupy Grafików „RYS” (1969–2009), „Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” 2010, z. 20/21, s. 97-111.
• Tomasz Suma, RYS. Z dziejów ekslibrisu wrocławskiego, Warszawa 2010.